Bảo tàng Văn hóa dân tộc Khmer tại tỉnh Trà Vinh hiện đang giữ gần 800 hiện vật và tư liệu cổ, được coi là những kho báu quý giá, thể hiện sâu sắc về đời sống văn hóa, tinh thần và vật chất của cộng đồng người Khmer.
Cùng XSTV một ngày dạo tham quan bảo tàng văn hóa dân tộc Khmer có gì nhé!
1. Bảo tàng văn hóa dân tộc Khmer ở đâu?
Bảo tàng Văn hóa dân tộc Khmer Trà Vinh đặt tại Phường 8, thành phố Trà Vinh, cách trung tâm tỉnh lỵ khoảng hơn 5 km về phía tây nam. Nằm trong khu vực của khu văn hóa – du lịch, bảo tàng này kề cận với các điểm đến nổi tiếng như di tích Ao Bà Om, kiến trúc nghệ thuật của Chùa Âng, và Trung tâm Văn hóa – Thể thao tỉnh. Vị trí này rất thuận tiện cho sinh viên, học sinh, nhà nghiên cứu văn hóa dân tộc, cũng như du khách muốn tìm hiểu và khám phá về di sản văn hóa của người Khmer.
Bảo tàng văn hóa dân tộc Khmer nằm quần thể di tích Chùa Âng và Ao Bà Om – Ảnh: Tổng hợp
2. Khám phá hơn 800 hiện vật cổ tại Bảo tàng văn hóa dân tộc Khmer
Bảo tàng Văn hóa dân tộc Khmer Trà Vinh là một công trình khối nhà hai tầng, với diện tích sử dụng lên đến hơn 1.700 m2. Nó được thiết kế và xây dựng trên một khuôn viên rộng hơn 1 hecta, tổ chức hài hòa giữa phong cách kiến trúc truyền thống của dân tộc Khmer và các yếu tố hiện đại. Khuôn viên xanh mát này cung cấp một không gian lý tưởng để khám phá và tìm hiểu, được bao quanh bởi cây xanh trong suốt các mùa trong năm.
Khu trưng bày bảo tàng văn hóa dân tộc Khmer – Ảnh: Tổng hợp
Bảo tàng hiện đang trưng bày và giới thiệu hơn 800 hiện vật, hình ảnh và tài liệu, đặc trưng phản ánh đời sống văn hóa vật chất và tinh thần của cộng đồng dân tộc Khmer Trà Vinh từ quá khứ đến hiện đại. Các triển lãm bao gồm những khía cạnh của truyền thống và văn hóa đương đại, tạo nên một cái nhìn toàn diện về sự phát triển và sự đa dạng của cộng đồng này qua thời gian.
3. Lạc vào không gian “cổ” của người Khmer
Tầng lầu của Bảo tàng Văn hóa dân tộc Khmer Trà Vinh được phân chia thành 4 phòng trưng bày theo các chủ đề khác nhau, mỗi phòng đều được thiết kế sao cho cửa ra vào hướng về hành lang cầu thang.
3.1. Phòng 1 – Nơi trưng bày giới thiệu Phật giáo Nam tông
Tập trung trưng bày và giới thiệu về văn hóa tâm linh của người Khmer Trà Vinh, nơi đặc biệt nhấn mạnh vai trò của ngôi chùa Phật giáo Nam tông Khmer. Phòng này tái hiện không gian của chánh điện trong ngôi chùa, với các đồ vật như ghế thuyết pháp – nơi vị sư tổ chức các buổi thuyết giảng trong các dịp lễ hội, hình ảnh giới thiệu hệ thống 143 chùa Khmer ở Trà Vinh, mô hình Sala thờ Néak Tà và các tác phẩm điêu khắc đá có giá trị, phản ánh sự phát triển của Bà La Môn giáo và Phật giáo trong đời sống tâm linh của người Khmer Nam bộ nói chung, và Khmer Trà Vinh nói riêng. Các hiện vật như ngẫu tượng Linga-Yoni, Mukhalinga, tượng Thần (Shiva, Vishnu), Avalokitesvara, Lokesvara, tượng Phật… đều được trưng bày ở đây.
3.2. Phòng 2 – Trưng bày về cuộc sống đời thường của người Khmer
Phòng trưng bày này giới thiệu về văn hóa vật chất của người Khmer Trà Vinh, bao gồm phong cách ăn uống, trang phục, kiến trúc nhà ở và các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.
Các hiện vật đại diện cho các loại nông cụ và công cụ lao động của người Khmer, như xa quạt nước, cày, bừa, trục, nọc cấy, vòng hái, phảng, cù nèo, thường được sử dụng trong sản xuất nông nghiệp. Ngoài ra, còn có nôm, xà ngôm, xà neang, lọp, xà no… được sử dụng trong đánh bắt thủy sản và các sản phẩm gốm gia dụng.
Các công cụ này có những đặc điểm riêng biệt trong thiết kế, hình dáng và trang trí so với các công cụ tương tự của người Kinh, người Hoa, phản ánh sự đa dạng và phong phú của văn hóa dân tộc.
Đặc biệt, phòng trưng bày này tái hiện không gian bàn thờ tổ tiên và không gian nhà bếp trong một ngôi nhà truyền thống trong phum sóc Khmer. Ngoài ra, còn có sự tái hiện của nghi thức cột chỉ tay trong lễ cưới của người Khmer, tạo ra một không gian sống động, giúp khách tham quan hiểu rõ hơn về cuộc sống và văn hóa của cộng đồng Khmer Trà Vinh.
3.3. Phòng 3 – Giới thiệu về văn hóa truyền thống người Khmer
Bảo tàng cũng giới thiệu về các làng nghề truyền thống của người Khmer Trà Vinh, bao gồm nghề dệt chiếu, điêu khắc gỗ, đan đát, cốm dẹp và nhiều nghề thủ công khác.
Hiện vật trưng bày bao gồm hình ảnh và các công cụ lao động như khung dệt vải, khu dệt chiếu; cối và chày giã cốm dẹp, cũng như các sản phẩm điêu khắc bằng gỗ, tre nứa, đan đát. Ngoài ra, còn có các tác phẩm điêu khắc hội họa, tranh vẽ trên kiếng, trên vải, được chạm khắc và chế tác từ đôi bàn tay khéo léo của các nghệ nhân Khmer.
Phòng 3 trưng bày các làng nghề truyền thống người Khmer – Ảnh: Tổng hợp
Những hiện vật này không chỉ thể hiện sự tài năng và khéo léo của người thợ làng mà còn phản ánh sự đa dạng và sâu sắc của văn hóa thủ công truyền thống của người Khmer Trà Vinh, đóng góp vào sự phát triển và bảo tồn của di sản văn hóa dân tộc.
3.4. Phòng 4 – Giới thiệu về nghệ thuật truyền thống người Khmer
Bảo tàng cũng giới thiệu về văn hóa nghệ thuật diễn xướng truyền thống và đương đại của người Khmer Trà Vinh.
Các hiện vật được trưng bày tại đây bao gồm dàn nhạc Ngũ Âm, các loại trang phục, mão, mặt nạ được sử dụng trong các biểu diễn nghệ thuật.
Đặc biệt, phòng trưng bày này tái hiện lại không gian của sân khấu kịch múa Rô-băm và sân khấu ca kịch Dù kê của người Khmer. Những tái hiện này không chỉ giúp khách tham quan hiểu rõ hơn về các hình thức nghệ thuật truyền thống của người Khmer mà còn phản ánh sự phát triển và sự đa dạng trong nghệ thuật diễn xướng đương đại của cộng đồng này.
Kết luận
Bảo tàng Văn hóa dân tộc Khmer Trà Vinh không chỉ là một điểm đến quan trọng cho nghiên cứu văn hóa, mà còn là nơi trưng bày, giới thiệu và thúc đẩy các giá trị văn hóa truyền thống của người Khmer với cả cộng đồng các dân tộc anh em trong nước và quốc tế. Nó đóng vai trò là một điểm đến du lịch hấp dẫn cho du khách, nơi họ có thể khám phá và hiểu rõ hơn về văn hóa đặc sắc của người Khmer và đồng thời tìm hiểu về sự đa dạng và sự phong phú của văn hóa dân tộc Việt Nam.
Nguồn: Tổng hợp
Bài viết tham khảo:
